4. Begrotingsrechtmatigheid

De gemeentelijke begroting is onderdeel van het normenkader. De gemeentewet bepaalt immers dat slechts uitgaven mogen worden gedaan tot de bedragen die hiervoor in de begroting zijn opgenomen. Op grond van artikel 189, lid 3 van de Gemeentewet, zijn alle begrotingsoverschrijdingen (en daarmee overeenstemmende balansmutaties) onrechtmatig. Bij de afweging van de relevantie van deze onrechtmatige lasten is het criterium ‘passend binnen het door de raad uitgezette beleid’ van toepassing. In geval van strijd met een wettelijke bepaling of met een door de raad genomen beslissing is duidelijk dat een en ander niet ‘passend’ is en dus sprake is van onrechtmatigheid. Indien de overschrijdingen wel passen binnen het gemeentelijke beleid en niet in strijd zijn met wettelijke bepalingen kan de gemeenteraad de overschrijdingen alsnog accorderen bij de behandeling van de jaarrekening. Uit de jaarstukken blijkt dat de lasten van de volgende programma’s ten opzichte van de laatste begrotingswijziging (Slotwijziging) in 2022 zijn overschreden.

Toelichting programma Samen doen
De overschrijding binnen het programma Samen Doen wordt voor een deel veroorzaakt door hogere uitgaven (€ 3,8 miljoen) bij Openbaar Primair Onderwijs Noordenveld (OPON). Aan de inkomstenkant wordt dit gecompenseerd door hogere rijksbijdragen die aan OPON zijn toegekend. De uitgaven en inkomsten van OPON zijn budgettairneutraal, en vanwege de verzelfstandiging van OPON vanaf 2023 voor de laatste keer, in de begroting en jaarrekening van de gemeente opgenomen. Binnen het programma Samen doen zijn daarnaast de lasten in 2022 (€ 4,6 miljoen) voor de opvang Oekraïners verantwoord. Deze uitgaven zijn niet begroot. Tegenover deze uitgaven staat hetzelfde bedrag aan inkomsten, dat wij voor een groot deel nog moeten ontvangen. Voor nadere toelichting op de financiële verwerking van de opvang Oekraïners verwijzen wij naar het programma Samen doen , taakveld 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie.

Toelichting programma Samen ontwikkelen
Het vormen van de verliesvoorziening voor de grondexploitatie va € 2,2 miljoen zorgt voor de overschrijding van de uitgaven binnen het programma Samen ontwikkelen.

Toelichting programma Bestuur en samenleving
Dotaties aan de voorzieningen wachtgeldverplichting en pensioenen voormalige wethouders hebben geleid tot hogere uitgaven dan begroot. Deze dotaties zijn nodig om aan toekomstige verplichtingen te kunnen voldoen.

Toelichting programma Groen beleven
De overschrijding op het programma Groen Beleven betreft vrijwel geheel de uren materieel Beheer. Via het doorbelasten naar diverse taakvelden op andere programma's wordt deze overschrijding vrijwel geheel gecompenseerd. Deze compensatie wordt verantwoord als een inkomst.

Toelichting programma Werken, ondernemen en ontspannen
De overschrijding binnen het programma Werken, ondernemen en ontspannen wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere uitgaven op de salarislasten van het personeel in 2022 (€ 200.000). Voor een toelichting op de salarislasten van alle afdelingen verwijzen wij naar de paragraaf Personele lasten .

Toelichting programma Helder zicht
Het vormen van de voorziening voor bovenwettelijk verlof van € 1,1 miljoen zorgt voor de overschrijding van de uitgaven binnen het programma Helder zicht. Tot en met de slotwijziging 2022 was rekening gehouden met een bedrag van € 350.000 voor deze voorziening. Voor een toelichting op deze voorziening verwijzen wij naar het onderdeel Balans en toelichting .

COVID-19
Voor de begrotingsrechtsmatigheid voor uitgaven vanwege COVID-19 wordt verwezen naar de paragraaf COVID-19 .

Toelichting eigen bijdrage CAK
Gemeente Noordenveld ontvangt overzichten van het CAK met diverse gegevens; door het ontbreken van inkomensgegevens op deze overzichten is de informatie over de eigen bijdrage ontoereikend voor de gemeente om de juistheid op persoonsniveau en volledigheid als geheel vast te kunnen stellen. Door de systematiek te kiezen van het vaststellen van de eigen bijdragen door het CAK, heeft de wetgever in feite bepaald, dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdrage geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Gemeente Noordenveld kan hierdoor geen zekerheid geven over de omvang en hoogte van de eigen bijdrage.

Voor alle bovenstaande begrotingsoverschrijdingen op de programma’s geldt dat deze vallen binnen de beleidskaders die door de gemeenteraad zijn vastgesteld conform de kadernota rechtmatigheid.

In het onderdeel Toelichting op de afwijkingen worden de oorzaken van deze lastenvermeerderingen nader aangegeven. Uit de argumentatie blijkt dat de overschrijdingen passen binnen het door de gemeenteraad vastgestelde beleid zodat geen sprake is van begrotings-onrechtmatigheid. Voorgesteld wordt dan ook om deze overschrijdingen alsnog te accorderen.